Sáng 10/10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc và thành phố Hà Nội tổ chức Lễ kỷ niệm cấp quốc gia 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô.
Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhắc lại thời khắc lịch sử sáng 10/10/1954, Ủy ban Quân chính Thành phố và các đơn vị quân đội chia làm nhiều cánh quân lớn, mở cuộc hành quân lịch sử tiến vào Hà Nội. Hơn 40 vạn nhân dân Thủ đô hân hoan trong rừng cờ hoa "đón mừng đoàn quân chiến thắng, đoàn quân cách mạng, đoàn quân của Bác Hồ" trở về.
Chiều cùng ngày, hàng vạn người dân cùng với các lực lượng vũ trang tham dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức tại Sân vận động Cột Cờ và nghe Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhân ngày giải phóng: Tám năm qua, Chính phủ phải xa rời Thủ đô để kháng chiến cứu nước. Tuy xa nhau nhưng lòng Chính phủ luôn luôn gần cạnh đồng bào. Ngày nay do nhân dân ta đoàn kết nhất trí, quân đội ta chiến đấu anh dũng, kháng chiến đã thắng lợi. Chính phủ lại trở về Thủ đô với đồng bào. Muôn dặm một nhà, lòng vui mừng khôn xiết.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại lễ kỷ niệm. Ảnh: Hoàng Phong
Theo người đứng đầu Đảng, Nhà nước, thời khắc lịch sử đó là minh chứng về sức mạnh dân tộc, tinh thần đoàn kết, khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam; là mốc son mở ra thời kỳ phát triển mới của Thủ đô và đất nước; đánh dấu thất bại hoàn toàn của thực dân Pháp ở Việt Nam, chấm dứt 9 năm kháng chiến trường kỳ. Hà Nội - Thủ đô của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - sạch bóng quân thù.
Sau khi được giải phóng, Thủ đô Hà Nội bắt đầu khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghĩa. Trong kháng chiến chống Mỹ, là địa bàn trọng điểm thường xuyên bị đế quốc Mỹ đánh phá ác liệt, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội đã thể hiện rõ vai trò đầu tàu gương mẫu, vừa anh dũng chiến đấu, vừa tích cực cùng nhân dân miền Bắc thi đua lao động sản xuất, xây dựng hậu phương lớn, dốc sức chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam với tinh thần thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người.
Hà Nội cũng là nơi khởi xướng nhiều phong trào cách mạng Ba sẵn sàng, Ba đảm đang, Ngày thứ Bảy đẩy mạnh đấu tranh thống nhất Tổ quốc, Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt; vì Huế - Sài Gòn kết nghĩa. Phong trào Chiếc gậy Trường Sơn trở thành nguồn cổ vũ, thôi thúc hàng chục vạn thanh niên Thủ đô hăng hái lên đường xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước với quyết tâm Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam tiếp tục được thể hiện ở 12 ngày đêm Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cùng dân quân tự vệ, nhân dân Hà Nội và một số địa phương miền Bắc đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng không quân, sử dụng "pháo đài bay B-52" với ý đồ hủy diệt, "đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá" của đế quốc Mỹ. Kỳ tích "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" đã buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam; tạo tiền đề quan trọng để quân và dân cả nước làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, thống nhất đất nước.
Lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ kỷ niệm. Ảnh: Hoàng Phong
Đất nước hòa bình, thống nhất, Thủ đô Hà Nội cùng cả nước bước vào giai đoạn cách mạng mới, đi lên chủ nghĩa xã hội. Từ một thành phố có quy mô, diện tích, dân số tương đối nhỏ, kết cấu hạ tầng và kinh tế lạc hậu, bị chiến tranh tàn phá nặng nề sau giải phóng, Hà Nội ngày nay đã trở thành trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và hội nhập quốc tế. Hà Nội cũng là một trong 17 đô thị lớn nhất thế giới với diện mạo ngày càng văn minh, hiện đại, sáng tạo.
Quy mô kinh tế của Thủ đô liên tục tăng, năm 2023 đạt khoảng 54 tỷ USD; tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) duy trì ở mức tăng cao hơn so với mức tăng trưởng chung của cả nước; tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn luôn đạt và vượt chỉ tiêu được giao. Chỉ tính riêng năm 2023, thu ngân sách đạt trên 400.000 tỷ đồng, đóng góp 23,4% tổng thu ngân sách Trung ương. Năm 2023, thu nhập bình quân đầu người đạt 6.348 USD, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 0,03%, trong đó 19/30 quận, huyện không còn hộ nghèo.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cho rằng với thế và lực sau 40 năm đổi mới, với thời cơ, vận hội mới, chúng ta đang đứng trước cơ hội lịch sử để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Yêu cầu đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới đặt ra nhiệm vụ ngày càng cao đối với Hà Nội. "Hà Nội phải làm thế nào để trở thành một Thủ đô xã hội chủ nghĩa như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phải làm thế nào để xứng tầm Thủ đô trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước", ông nói.
Theo ông, Đảng, Nhà nước mong muốn Thủ đô Hà Nội tiếp tục nỗ lực hơn nữa để trở thành tấm gương và niềm tự hào, như niềm tin của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Muốn như vậy, lãnh đạo thành phố phải khơi thông nguồn lực, nhất là nguồn lực trong dân, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Đảng bộ và hệ thống chính trị của Thủ đô phải thật sự gương mẫu, đoàn kết, trong sạch, chính quyền hành động với tinh thần chủ động, sáng tạo.
Bên cạnh đó, Hà Nội cần tăng cường mở rộng hợp tác với thủ đô các nước, đẩy mạnh quảng bá về văn hóa Thăng Long - Hà Nội, xây dựng hình ảnh tốt đẹp về văn hóa, con người với đồng bào cả nước, bạn bè quốc tế, kiều bào ở nước ngoài, tiếp tục nâng cao vị thế Thủ đô, đất nước trên trường quốc tế.
Toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm
Ông Nguyễn Thụ, nhân chứng lịch sử kể lại thời khắc đoàn quân tiếp về tiếp quản Thủ đô 70 năm trước. Ảnh: Hoàng Phong
Ông Nguyễn Thụ (92 tuổi), một trong những nhân chứng lịch sử, cho biết ngày giải phóng Thủ đô ông mới 22 tuổi, tràn đầy nhiệt huyết, là Trung đội trưởng bộ binh thuộc Trung đoàn Thủ đô, Đại đoàn 308. "Những người lính chúng tôi được giao nhiệm vụ về tiếp quản Thủ đô thân yêu. Ai cũng phấn khởi và bồi hồi xúc động", ông Thụ nhớ lại.
Trên đường trở về, Đại đoàn 308 tổ chức lễ mừng công tại khu vực Trại Cờ, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang. Khi đó, mỗi chiến sĩ được tặng một chiếc "Huy hiệu Chiến thắng Điện Biên Phủ". Ai cũng nâng niu gắn lên ngực trái và xem như kỷ vật vô giá. Khi dừng chân tại Đền Hùng, Đại đoàn vinh dự được gặp và nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.
Nhìn lại chặng đường 70 năm, ông Nguyễn Thụ "rất tự hào và xúc động". Từ một Thủ đô bị chiến tranh tàn phá, Hà Nội hôm nay đã đổi mới và phát triển vượt bậc. "Để có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc như ngày hôm nay, biết bao thế hệ đã phải trải qua những năm tháng chiến đấu gian khổ. Tôi mong thế hệ trẻ hãy học tập, rèn luyện để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh", ông nói".
Đại diện thế hệ trẻ, Nguyễn Chi Phương - sinh viên xuất sắc ĐH Luật Hà Nội bày tỏ sự trân trọng, biết ơn trước những đóng góp, hy sinh của thế hệ cha ông. "Chúng cháu nguyện mang khát vọng thanh xuân của tuổi trẻ hòa cùng với khát vọng chung của Thủ đô và đất nước, góp phần xây dựng Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại, xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc", Phương nói.
Chương trình nghệ thuật tại buổi lễ kỷ niệm. Ảnh: Hoàng Phong
Võ Hải